πιεζομετρία

Η μελέτη της συμπεριφοράς των στερεών και των υγρών όταν υποβάλλονται σε πίεση. Είναι απαραίτητο να σημειωθεί ότι τόσο στα στερεά όσο και στα υγρά, η συστολή, που προκαλείται με τη συμπίεση, είναι τόσο μικρή ώστε σε πολλές πρακτικές εφαρμογές μπορούν να θεωρηθούν ασυμπίεστα. Οι συσκευές μέτρησης της συστολής που υφίστανται τα στερεά και τα υγρά εξαιτίας της πίεσης (υπό σταθερή θερμοκρασία) καλούνται πιεζόμετρα. Σε γενικές γραμμές και ανεξάρτητα από ειδικά κατασκευαστικά τεχνάσματα, ένα π. αποτελείται από ένα δοχείο ισχυρής κατασκευής, με ερμητικό κλείσιμο, γεμάτο υγρό, επί του οποίου εξασκείται η επιθυμητή πίεση με ένα κοχλία. Η πίεση αυτή μεταδίδεται από το υγρό προς όλες τις κατευθύνσεις, χάρη σε γνωστό νόμο της υδροστατικής. Επομένως ένα δείγμα του εξεταζόμενου στερεού ή ένα ισχυρό φιαλίδιο γεμάτο με το για εξέταση υγρό, αν τοποθετηθούν μέσα στο υγρό του π. δέχονται από όλες τις κατευθύνσεις πίεση ίση με εκείνη που μεταδίνεται στο υγρό από το μηχανισμό του κοχλία. Κατάλληλα τεχνάσματα –των οποίων δίνονται μερικά παραδείγματα στην εικόνα 1– επιτρέπουν τη μέτρηση της συστολής των δειγμάτων με δεδομένη πίεση. Πιεζόμετρα καλούνται επίσης τα όργανα που μετρούν την πίεση των υγρών. Πιεζόμετρο στερεών (αριστερά) και υγρών (δεξιά) σε σχηματική τομή. Στο πιεζόμετρο στερεών, η πίεση που ασκεί ο κοχλίας π μεταδίδεται μέσω του υγρού στην εξεταζόμενη ράβδο ρ. Υπό την ενέργεια της πίεσης ο κύλινδρος κ, που αποτελεί το σώμα του πιεζόμετρου, επιμηκύνεται: ενώ η ράβδος ρ επιβραχύνεται και ανυψώνει το δακτύλιο δ. Η πραγματική επιβράχυνση και επομένως η μείωση του όγκου της εξεταζόμενης ράβδου υπό την ενέργεια γνωστής πίεσης, που μετρείται από το μανόμετρο μ, δίνεται από τη διαφορά μεταξύ της ανύψωσης του δακτυλίου δ και της επιμήκυνσης του κυλίνδρου κ. Στο πιεζόμετρο υγρών, η πίεση ασκείται, μέσω του υγρού υ, στο εξεταζόμενο υγρό, που περιέχεται σ’ ένα ισχυρό φιαλίδιο φ. Υπό την επίδραση της πίεσης το εξεταζόμενο υγρό συστέλλεται και στον τριχοειδή σωλήνα αυξάνει η στάθμη σ του υδράργυρου Η. Η μεταβολή της στάθμης του υδράργυρου δίνει το μέτρο συστολής του υγρού.

* * *

η, Ν

(φυσ.-τεχνολ.)

1. η μέτρηση τών πιέσεων και κυρίως τών υψηλών πιέσεων

2. κλάδος τής φυσικής που έχει ως αντικείμενο τη μελέτη τής συμπιεστότητας τών υγρών.

[ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. γαλλ. piezometrie < πιέζω + -μετρία*].